Aday Öğretmenlik ve Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yönetmeliği Hakkında Değerlendirme

Yönetmeliğe göre aday öğretmenlerin adaylık süresi bir yıldan az, iki yıldan çok olamayacak; bu süreçte aday öğretmenler, eğitim ve uygulama görevlerinden oluşan Yetiştirme Programına tabi tutulacaktır.

Danışman öğretmen, aday öğretmenin atandığı eğitim kurumunda aday öğretmenle aynı alanda olmak şartıyla, sırasıyla başöğretmen, uzman öğretmen, en fazla hizmet süresi bulunan öğretmenden başlamak üzere öğretmenler arasından belirlenecektir.

Aday öğretmenlerden Adaylık Değerlendirme Komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda başarılı sayılanların adaylıkları valiliklerce kaldırılacak ve öğretmenliğe atamaları yapılacaktır.

Uzman öğretmen unvanı için yapılacak yazılı sınava başvuruda bulunacak öğretmenlerde; yazılı sınav başvuru tarihinin son günü itibarıyla aday öğretmenlik dâhil öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunmak, öğretmen olarak görev yapıyor olmak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmamak, öğretmenlerin mesleki gelişimlerine yönelik hazırlanan en az 180 saatlik Uzman Öğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olmak ve Uzman Öğretmenlik Mesleki Gelişim Çalışmalarını tamamlamış olmak şartları aranacaktır.

Başöğretmen unvanı için yapılacak yazılı sınava başvuruda bulunacak uzman öğretmenlerde; yazılı sınav başvuru tarihinin son günü itibarıyla uzman öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunmak, uzman öğretmen olarak görev yapıyor olmak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmamak, uzman öğretmenlerin mesleki gelişimlerine yönelik hazırlanan en az 240 saatlik Başöğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olmak ve Başöğretmenlik Mesleki Gelişim Çalışmalarını tamamlamış olmak şartları aranacaktır.

Lisansüstü eğitimini tamamlayan öğretmenler uzman öğretmen unvanı için öngörülen, doktora eğitimini tamamlayan uzman öğretmenler ise başöğretmen unvanı için öngörülen yazılı sınavdan muaf tutulacaktır.

Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanına başvuruda bulunacakların öğretmenlik veya uzman öğretmenlik sürelerinin hesabında, adaylık dâhil öğretmen veya uzman öğretmen olarak geçirdikleri hizmet süreleri dikkate alınır. Bu sürelere;

a) Bakanlık kadrolarında öğretmen olarak görevli iken askerlik hizmetini yapmak üzere aylıksız izne ayrılanlardan askerlik hizmetini temel askerlik eğitiminden sonra eğitim kurumlarında öğretmen olarak yerine getirenlerin temel askerlik eğitimi dışında kalan askerlik süreleri,

b) Eğitim kurumu müdürlüğü, müdür başyardımcılığı ve müdür yardımcılığında geçen süreler,

c) 657 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi kapsamında sözleşmeli öğretmenlikte geçen süreler,

ç) 657 sayılı Kanun’un 102, 103, 104 ve 105. maddelerinde öngörülen izinlerin tamamı,

d) Görevden uzaklaştırma ve görevleri ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanma veya gözaltına alınma nedenleriyle fiilen görev yapılmayan sürelerin 657 sayılı Kanun’un 143. maddesinde sayılan durumların gerçekleşmesi hâlinde tamamı,

e) Özel okullarda öğretmen veya yönetici, diğer özel öğretim kurumlarında ise öğretmen veya öğretmenlik atama şartını taşıyanların yönetici unvanlarında geçen hizmet süreleri,

f) 25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu hükümleri kapsamında sendikal görevleri nedeniyle aylıksız izinli sayılanların bu kapsamdaki izin süreleri,

g) Öğretmen olarak görev yapmakta iken 23/4/1999 ile 14/2/2005 tarihleri arasında almış oldukları disiplin cezası sonucu öğretmenlikleri sona erip, 22/6/2006 tarihli ve 5525 sayılı Memurlar ile Diğer Kamu Görevlilerinin Bazı Disiplin Cezalarının Affı Hakkında Kanun uyarınca haklarında verilmiş disiplin cezalarının bütün sonuçları ile ortadan kaldırılmasına bağlı olarak öğretmenliğe döndürülenler ile aynı tarihler arasında istifa sonucu görevinden ayrılanlardan yeniden öğretmenliğe atananların görevlerinden ayrıldıkları tarih ile öğretmenliğe döndürüldükleri tarih arasında geçen süreleri,

ğ) Vekâlet ve geçici görev süreleri dâhil edilecektir.

Uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik eğitim programlarını tamamlayanlara seminer belgesi düzenlenecek; seminer belgesi, düzenlendiği tarihi takip eden üç yıl süreyle geçerli olacaktır.

Uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik yazılı sınavı, Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nce uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik için ayrı ayrı olmak üzere yılda bir defa yapılacak; bu sınavlarda 100 puan üzerinden 70 ve üzerinde puan alanlar başarılı sayılacaktır.

Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte uzman öğretmen veya başöğretmen unvanını haiz öğretmenler, bu unvanları kullanmaya devam edeceklerdir.

Yönetmelikte öğretmenlikte veya uzman öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunanların uzman öğretmenlik veya başöğretmenlik eğitim programına başvuru yapabileceği düzenlenmek istenilmektedir. Ancak bu hüküm, 7354 sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun 6. maddesine aykırıdır. Kanunda “en az on yıl hizmet süresi” şartı, yazılı sınava başvuruda aranmaktadır; diğer bir ifadeyle en az on yıl hizmet süresi şartı, yazılı sınav başvuru şartıdır. Buna rağmen yönetmelik taslağındaki hükümle, en az on yıl hizmet süresi olanların eğitim programına başvurabileceği hüküm altına alınmıştır; diğer bir ifadeyle en az on yıl hizmet süresi şartı, yazılı sınav öncesinde bir aşama olan eğitim programına başvurabilme şartı hâline getirilmiştir. Bu durumda en az on yıl hizmet süresi bulunan öğretmen ve uzman öğretmenler, yazılı sınav duyurusu yapılmasına rağmen eğitim programına başvuruda bulunamadıkları için programı tamamlayamayacaklarından sınava katılma hakları ellerinden alınmış olacaktır. Özetle, yönetmeliğin 15. maddesinin ikinci fıkrası, kanunun 6. maddesine aykırıdır.

Yönetmeliğin “Kapsam dışındaki kurumlarda görev yapanlar” başlıklı 16. maddesinin üçüncü fırkasında yer alan, “Uzman öğretmen/başöğretmen unvanı için başvuruda bulunacaklardan; özel öğretim kurumlarında görev yapanların mesleki gelişim alanlarına yönelik çalışmalar Bakanlıkça, Bakanlık dışındaki kamu kurumlarında görev yapanların mesleki gelişim alanlarına yönelik çalışmalar ise kadrolarının bulunduğu kurumlarca belirlenir” hükmüyle Millî Eğitim Bakanlığı dışındaki kamu kurumlarında görev yapanların mesleki gelişim alanlarına yönelik çalışmalarının kadrolarının bulunduğu kurumlarca belirleneceği hüküm altına alınarak, mesleki gelişim alanına yönelik çalışmalarda çok başlılık, yeknesaklıktan uzak, eşit olmayan ve adaletsiz sonuçlar üretebilecek bir belirsizlik alanı oluşturulmuştur.

Uzman öğretmenlik veya başöğretmenlik için gerekli görülen mesleki gelişim alanı çalışmalarının niteliğinin ve içeriğinin tek elden, Millî Eğitim Bakanlığı eliyle yürütülmesi daha sağlıklı sonuçlar üretebilirdi.