Genç Memur-Sen İstihdam Sorununa İlişkin Raporunu Yayınladı

Memur-Sen Genel Merkezi’nde gerçekleştirilen basın toplantısına Genç Memur-Sen Başkanı Mustafa Başkara’nın yanı sıra davetliler ve basın mensupları katıldı. Basın toplantısında ülkemizde her dört gençten birinin işsiz olmasının genç istihdamı konusunu Genç Memur-Sen için önemli çalışma alanlarından biri haline getirdiğine vurgu yapan Mustafa Başkara, “11 milyon genç nüfusa sahip ülkemizde oluşan genç işsizlik probleminin ekonomik sıkıntıların yanında birçok sosyal sorunu da ortaya çıkarmaktadır. Pandeminin sebep olduğu ekonomik yavaşlama sebebiyle gençler bu süreçte işgücü piyasasının dışına itilme riskiyle her zamankinden daha fazla karşı karşıya kalmışlardır. Dünya’da Krizin bir sonucu ola­rak genç işçiler, yetişkinlerin yaşadığından neredeyse 2.5 kat daha fazla bir istihdam düşüşü yaşamışlardır” ifadelerini kullandı.

Başkara, ‘Genç İstihdamı’ raporunun var olan problemlere farklı bir bakış açısı kazandırmak gayesiyle ortaya konulduğuna dikkat çekerek, “Bu çalışmada istihdam yaratan ekonomik yapı ve işgücü üreten eğitim alanı arasındaki uyumsuzluklara ve ortaya çıkardığı tehditlere de dikkat çekilmeye çalışılırken bu iki alanı düzenlemekle sorumlu politika yapıcıların temel dokümanları üzerinden eleştiri ve öneriler oluşturulmuştur. Yapılan çalışmada akademik bakış açısı ve kamu yaklaşımı sentezlenerek gençlerin beklentileri, endişe ve umutları dikkate alınarak işgücü piyasasının uzun yıllardır süregelen yapısal problemlerine yönelik özgün ve etkili politika alanları belirlenmeye, çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Bunların yanı sıra gençlerin işgücü piyasasından beklentilerinin de bir anket çalışmasıyla değerlendirildiği, raporda gençlerin bakış açıları ve istekleri kamuoyuyla paylaşılmıştır” dedi.

Raporda genç nüfusun istihdamı üzerine tespitler, politika ve çözüm önerileri özetle şu şekilde yer bulmuştur:

Genç istihdamı olgusunun ve işsizlik problemi sorununun çözümüme ilişkin tespitler kısaca şu şekildedir:

Türkiye’de her dört gençten biri günümüzde işsiz olarak karşımıza çıkmaktadır.

Türkiye’de en yüksek genç işsizliği oranı yükseköğretim mezunları arasındadır.

Gençlerin kayıtlı istihdam sayılarının artmaması, gençlerin işgücü piyasasındaki en kırılgan gruplardan biri olduğunu gösteren önemli bir göstergedir.

Gençlerin girişimcilik konusunda istekli olduğunu ancak ülkemiz girişimcilik ekosisteminin gençlerin bu isteklerini karşılamada yetersiz kaldığı görülmektedir.

Yükseköğretim mezunlarının her geçen gün arttığı ülkemizde gençlerin birçoğunun nitelik gerektirmeyen işlerde istihdam edilmesinin, ülkemiz işgücü piyasasında ciddi bir beceri uyumsuzluğu probleminin bulunduğunu göstermektedir.

Sigorta prim teşviklerin temel amacı istihdam paketleri adı altında açıklandığı gibi istihdamın artırılması ise, yatırım teşviklerinin istihdama etkisinin daha doğrudan olduğunu görmek gerekir. İşverenler prim teşviki almak için fazla istihdamla çalışma maliyet ve sorumluluğuna girmediği gibi; prim teşvikinden faydalanamadığı için ihtiyacı olan işgücünden de vazgeçmemektedir. 

“Gençlerin İşgücü Piyasası Beklentileri Araştırması” kapsamında ortaya çıkan sonuçlar özetle şunlardır:

Gençlerin %84,5’nin uygun iş olması durumunda eğitimine devam ederken çalışmak istediği belirtmiştir.

Anket katılımcılarının %62,3’ü yurtdışında yaşamak istediğini belirtmiştir.

Katılımcıların büyük çoğunluğu yurtdışında yaşamak istemesinin temel nedenini çalışma koşullarının; ücret, çalışma ortamı ve sosyal haklar bakımından daha iyi olması olarak belirtmiştir.

Gençlerin %93,1’i eğitim ve iş imkânlarına ulaşmada eşit şartlarda yarışmadığını düşünmektedir.

Gençlerin büyük çoğunluğu 20 yıl ve üzeri iş hayatında kalmayı planladığını belirtmiştir. Bu durum Z kuşağının kısa süreli çalışma hayatında kalma isteği içerisinde olduğu değerlendirmesiyle uyuşmamaktadır.

Gençlerin %69,6’sı üniversite okumanın işe girebilmek konusunda hayati bir önem taşıdığını düşünmemektedir.

Raporun sonunda ise tespit edilen sorun alanlarına yönelik politika önerileri özetle şu şekildedir:

İşgücü piyasasını nitelikli istihdam üreten, kurumsal, uluslararası piyasada rekabet edebilecek bir yapıya kavuşturma çabalarına ağırlık verilmelidir.

Politika üretim süreçlerinde çoklu yapı gözden geçirilerek Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının etkinliği ve Cumhurbaşkanlığı Politika Kurullarının işlevselliği artırılmalıdır.

Büyüme ve ekonomi odaklı politikalar hazırlanırken istihdam ve işgücü piyasası göz önünde bulundurulmalıdır.

Üst politika belgeleri işgücünün arz tarafına ekonomik olarak yol haritası çizmeli kısa-orta ve uzun vadeli istihdam politikaları somut tahminler ve beklentilerle şekillenen bu yol haritasına göre hazırlanmalıdır.

Politika belgelerinin karar alıcılar ve uygulayıcılar üzerindeki yaptırımı güçlendirilmeli, belgelerin hazırlık aşamasında tespit edilen yapısal problemlerin çözümü için çözüm odaklı tedbirlerin hayata geçirilmesi sağlanmalıdır.

Politika belgeleri hazırlanırken belgenin hedef grubunun beklentileri ve bakış açısı göz önünde bulundurulmalıdır.

Yükseköğretim politikasının maliyetleri gözden geçirilerek, işgücü piyasasının durumuyla birlikte planlanması gerekmektedir.

İşveren kesimine yönelik; asgari ücretin genel ücret olmadığı, nitelikli eleman çalıştırırken ücret politikalarını gözden geçirmeleri hususunda farkındalık artırıcı faaliyetlerin planlanması gerekmektedir.